Jak wybrać rekuperator? Poznaj 5 najważniejszych czynników

Wybór odpowiedniej jednostki wentylacyjnej dla rekuperacji mechanicznej to nie taka prosta sprawa. Jeśli chcesz mieć pewność, że stworzony system będzie działał wydajnie i sprawnie przez wiele lat, musisz dopasować parametry techniczne rekuperatora do potrzeb budynku i domowników. Zanim podejmiesz decyzję, ustal kilka zmiennych parametrów. Na początek porównaj dostępne modele rekuperatorów ze sobą, a następnie oblicz zapotrzebowanie na moc nawiewu dla całej nieruchomości.

Na co zwrócić uwagę wybierając rekuperator?

Wybór najlepszego rekuperatora zależy od wielu czynników i wymaga uwzględnienia różnych aspektów. Oto kilka kroków, które możesz podjąć, aby wybrać rekuperator odpowiedni dla Twoich potrzeb:

• Określ swoje wymagania: Zastanów się, jakie są Twoje główne cele i potrzeby związane z systemem wentylacji. Czy chcesz poprawić jakość powietrza w domu? Czy interesuje Cię oszczędność energii? Czy może potrzebujesz cichego systemu wentylacji?
• Sprawdź efektywność energetyczną: Wybierz rekuperator o wysokiej efektywności energetycznej, aby zmniejszyć koszty eksploatacji i obniżyć rachunki za energię.
• Jakość filtracji powietrza: Jeśli zależy Ci na czystym i zdrowym powietrzu w domu, zwróć uwagę na jakość filtracji powietrza oferowaną przez rekuperator. Wybierz model z odpowiednimi filtrami, które usuwają zanieczyszczenia i alergeny z powietrza. Możesz również zastosować dodatkowe skrzynki filtracyjne spełniające Twoje potrzeby i wymagania – od kasety filtracyjnej G3 po filtr z dokładnością HEPA H13 który posiada Particle+.
• Poziom hałasu: Sprawdź, jakie są poziomy hałasu generowane przez rekuperator podczas pracy. Wybierz model, który działa cicho, aby zapewnić komfort użytkowania. Weź pod uwagę że różni producenci podają parametr głośności z różnych odległości.
• Gwarancja i konserwacja: Upewnij się, że rekuperator, który wybierasz, posiada serwis fabryczny i nie są wymagane przeglądy roczne co pozwoli Ci obniżyć koszty eksploatacji, a ty będzie wymieniać filtry samodzielnie wtedy kiedy będzie to potrzebne. 
• Funkcje dodatkowe: Zwróć uwagę na dodatkowe funkcje oferowane przez rekuperator, takie jak inteligentne sterowanie, zdalne sterowanie za pomocą aplikacji mobilnej lub sterownika dotykowego wedle Twoich preferencji. Wybierz model, który oferuje funkcje, które są dla Ciebie istotne.

Wydajność jednostki rekuperacji

Aby właściwie dobrać rekuperator do swojego domu, pierwszym krokiem jest ustalenie wymaganej wydajności urządzenia. Maksymalna wydajność, wyrażana jako ilość przefiltrowanego powietrza na godzinę (m3/h), powinna odpowiadać liczbie mieszkańców oraz liczbie i rodzajowi pomieszczeń w budynku.

• Wydajność na mieszkańca: Zgodnie z wytycznymi unijnymi, należy zapewnić od 20 do 30 m3/h przefiltrowanego powietrza na każdego mieszkańca. Dodatkowo, taka sama ilość powietrza powinna być dostarczana do każdej sypialni i pokoju dziennego, jak również odprowadzana z miejsc takich jak łazienki, toalety czy kuchnie, zgodnie z lokalnymi normami dotyczącymi minimalnego wyciągu powietrza.

Na przykład, dla domu o powierzchni od 120 do 150 m2, w którym mieszka czteroosobowa rodzina, optymalnym wyborem będzie centrala rekuperacyjna o wydajności około 350 m3/h – 400 m3/h. Jest to kluczowe, aby zapewnić efektywną wymianę powietrza i uniknąć niedostatecznej wentylacji, co mogłoby skutkować nieefektywnym działaniem systemu.

• Wydajność a efektywność pracy: Rekomenduje się, aby centrala rekuperacyjna pracowała maksymalnie na około 70% swojej maksymalnej wydajności, a optymalnie na 30-40%. Takie podejście gwarantuje cichszą pracę, niższe zużycie energii elektrycznej, a także zapewnia rezerwę mocy na potrzeby dodatkowego przewietrzania lub w przypadku zwiększonego zapotrzebowania na wentylację.

Dobierając rekuperator, warto zatem zwrócić uwagę nie tylko na jego podstawowe parametry, ale również na dodatkowe możliwości, które mogą okazać się przydatne w dłuższej perspektywie użytkowania.

Sposób montażu rekuperatora

Po dokonaniu właściwego doboru rekuperatora pod względem wydajności, właściciel domu wraz z biurem projektowym lub instalatorem musi rozważyć kilka kluczowych aspektów związanych z instalacją urządzenia:

• Lokalizacja rekuperatora: Określenie, gdzie urządzenie zostanie zamontowane, ma kluczowe znaczenie. Możliwe opcje to na przykład poddasze lub pomieszczenie gospodarcze, w zależności od dostępnej przestrzeni i łatwości dostępu.
• Dostępna przestrzeń i sposób montażu: Ile miejsca jest dostępne na instalację rekuperatora? Odpowiedź na to pytanie zadecyduje, czy wybierzemy montaż podsufitowy, podłogowy, czy ścienny.
• Typ montażu:
  • Podsufitowy: Jeśli przestrzeń jest ograniczona, można zastosować rekuperator podwieszany. Urządzenie to jest płaskie i montowane bezpośrednio pod sufitem, co jest idealne, gdy liczy się każdy metr kwadratowy.
  • Ścienny: Najbardziej popularny, zapewniający wygodny dostęp do wymiany filtrów oraz serwisowania. Rekuperator zazwyczaj montowany jest w kotłowni lub garażu.
  • Ścienny decentralny: W starszych budynkach, szczególnie podczas termomodernizacji, gdzie instalacja tradycyjnego systemu wentylacyjnego może być trudna lub niemożliwa, rekuperatory ścienne stanowią dobrą alternatywę. Są to jednostki bezkanałowe, montowane wewnątrz ścian, co eliminuje potrzebę rozmieszczania sieci kanałów wentylacyjnych. Należy jednak pamiętać, że mogą one oferować niższy poziom filtracji i efektywności odzysku ciepła w porównaniu do tradycyjnych systemów.
• Układ króćców przyłączeniowych: Należy również zdecydować, czy króćce przyłączeniowe powinny wychodzić od góry czy z boku urządzenia, co zależy od specyfiki instalacji w danym miejscu.

Rozważenie tych aspektów pozwoli na optymalne dopasowanie systemu rekuperacji do specyficznych warunków domu, maksymalizując efektywność i komfort użytkowania.

Klasa energetyczna rekuperacji mechanicznej

Po wyborze lokalizacji i metody montażu rekuperatora, następnym krokiem jest analiza jego parametrów technicznych. Kluczowe informacje na ten temat można znaleźć na etykiecie energetycznej, którą zazwyczaj umieszcza się w karcie produktu lub instrukcji obsługi.

• Etykieta energetyczna: Na etykiecie znajdują się trzy główne parametry:
  1. Wydajność: Ilość przefiltrowanego powietrza na godzinę, co już omówiliśmy wcześniej.
  2. Klasa energetyczna: Informuje o efektywności energetycznej urządzenia. Jest to wskaźnik łączący odzysk ciepła z zużyciem energii elektrycznej. Wyższa klasa, tak jak A+ lub A, wskazuje na większą efektywność urządzenia, co przekłada się na oszczędności w rachunkach za energię.
  3. Głośność (moc akustyczna): Podaje poziom hałasu generowanego przez urządzenie. Jest to istotne dla komfortu użytkowania, szczególnie w pomieszczeniach mieszkalnych.
• Klasy efektywności energetycznej: Tak jak w przypadku innych urządzeń domowych, takich jak pralki czy lodówki, rekuperatory są klasyfikowane od A+ (najwyższa efektywność) do niższych klas typu B, C itd. Większość dostępnych na rynku modeli posiada klasę A, choć dostępne są również modele z klasą A+, które oferują jeszcze lepszą efektywność.

Podczas wyboru rekuperatora, warto zwrócić szczególną uwagę na te parametry, aby zapewnić optymalne warunki w domu zarówno pod względem jakości powietrza, jak i ekonomiczności użytkowania.

Głośność pracy rekuperatora

Trzecim kluczowym parametrem, który warto rozważyć przy wyborze rekuperatora, jest moc akustyczna, czyli poziom głośności urządzenia. Podawana jest ona w decybelach (dB) i odnosi się wyłącznie do hałasu emitowanego przez samą jednostkę rekuperatora, nie uwzględniając całej instalacji.

• Znaczenie mocy akustycznej: Im niższa wartość decybeli, tym urządzenie jest cichsze, co przekłada się na większy komfort użytkowania, szczególnie w przypadku montażu rekuperatora w pobliżu stref wypoczynku czy sypialni.
• Różnica w decybelach: Należy pamiętać, że nawet niewielka różnica w ilości decybeli, na przykład 1-2 dB, może mieć znaczący wpływ na odbiór hałasu. Na przykład, różnica kilku decybeli między dwoma modelami rekuperatorów może oznaczać, że jeden z nich jest dużo cichszy od drugiego.

Wymiennik ciepła – tak czy nie?

Rekuperatory można klasyfikować według różnych kryteriów, a jednym z kluczowych jest rodzaj użytego w nich wymiennika ciepła. Wymiennik ciepła to centralny element rekuperatora, od którego zależy sprawność odzysku ciepła. Oto podstawowe rodzaje wymienników ciepła stosowanych w rekuperatorach:

• Wymienniki przeciwprądowe: Najbardziej efektywne z wymienionych, gdzie strumienie powietrza przepływają w przeciwnych kierunkach. Pozwala to na maksymalizację czasu kontaktu między gorącym a zimnym powietrzem, co skutkuje bardzo wysoką sprawnością odzysku ciepła.
• Wymienniki przeciwprądowe entalpiczne: Jest to lepsza wersja wymiennika przeciwprądowego która dodatkowo odzyskuje wilgoć.
• Wymienniki obrotowe: Ten typ wymiennika wykorzystuje obrotowy bęben do przechwytywania i przekazywania ciepła między strumieniami powietrza. Jest efektywny w odzyskiwaniu zarówno ciepła, jak i wilgoci, co czyni go idealnym rozwiązaniem w klimatach o dużej różnicy temperatur między zimą a latem.

Wymienniki obrotowe

Wymiennik obrotowy jest najstarszym typem wymiennika stosowanego w branży wentylacyjnej i wyróżnia się nie tylko zdolnością do odzysku ciepła, ale również do odzysku wilgoci z powietrza usuwanego. Jest to szczególnie ważne w klimatach o bardzo niskich temperaturach, gdzie zagrożenie szronieniem lub oblodzeniem wymiennika może stanowić problem. 

Rekuperatory z wymiennikiem obrotowym są popularne w suchych i zimnych klimatach, takich jak kraje skandynawskie, gdzie odzysk wilgoci jest pożądany. Jednakże wadą tych urządzeń jest niższa efektywność odzysku ciepła, wynosząca od 65% do 85%, w porównaniu z wymiennikami płytowymi, oraz większy stopień mieszania się strumieni powietrza. Nowoczesne rozwiązania w tej dziedzinie coraz skuteczniej minimalizują jednak współczynnik przenoszenia powietrza wywiewanego (EATR).

Wymienniki przeciwprądowe i przeciwprądowe entalpiczne

Kilka lat temu w Polsce dominowały wymienniki przeciwprądowe jednak obecnie zauważalna jest zmiana trendu na korzyść rekuperatorów z wymiennikami przeciwprądowymi entalpicznymi (ERV).

Wymiennik przeciwprądowy to konstrukcja, gdzie strumienie powietrza przepływają krzyżowo, oddzielone cienkimi lamelami wykonanymi z aluminium lub tworzywa sztucznego, które umożliwiają przepływ ciepła, ale bez mieszania się strumieni powietrza. 

Efektywność odzysku ciepła w tych wymiennikach oscyluje w granicy ok 90%. Z powodu braku odzysku wilgoci są one coraz rzadziej wybierane zarówno w urządzeniach domowych. Ich głównymi zaletami są prosta budowa i niski koszt produkcji, natomiast wadami są brak odzysku wilgoci i ryzyko szronienia wymiennika w temperaturach poniżej 0˚C.

Wymienniki przeciwprądowe entalpiczne

Wymiennik przeciwprądowy entalpiczny (z odzyskiem wilgoci) z zewnątrz wygląda identycznie jak standardowy wymiennik przeciwprądowy, jednak kluczowa różnica leży w materiale, z którego wykonane są lamele – przegrody oddzielające strumienie powietrza. Te lamele są wykonane z materiałów przepuszczających cząsteczki pary wodnej, jednocześnie blokując inne gazy czy zanieczyszczenia.

Na rynku dostępne są głównie dwa typy lameli: z celulozy oraz z polimerów. Lamelki celulozowe są relatywnie tańsze, ale mogą ulegać degradacji i wymagać wymiany w bardzo szybkim czasie. Z kolei lamelki polimerowe są droższe, lecz charakteryzują się trwałością na długie lata..

Rekuperator – z jakim wymiennikiem jest najlepszy?

Wybór najlepszego rodzaju wymiennika w rekuperatorze zależy od różnych czynników, w tym od potrzeb, preferencji oraz warunków instalacyjnych. Każdy rodzaj wymiennika ma swoje zalety, wady i ograniczenia, które warto rozważyć przed podjęciem decyzji. Oto kilka kwestii, które należy wziąć pod uwagę:

• Efektywność energetyczna: Wymiennik przeciwprądowy  jest często uważany za jeden z najbardziej efektywnych pod względem energetycznym – nic bardziej mylnego. Porównując go do wymiennika entalpicznego należy dodatkowo uwzględnić energia która jest zawarta w wilgoci którą odzyskuje. Występują jeszcze wymienniki obrotowe które znów charakteryzują się lepszą efektywnością na wyższych wydajnościach. Przeciwprądowe najwyższą efektywność mają na niskich wydajnościach.
• Jakość powietrza: Wymiennik przeciwprądowy i przeciwprądowy entalpiczny może być preferowany, jeśli zależy Ci na maksymalnej separacji powietrza nawiewanego od powietrza wywiewanego. Jest to ważne szczególnie w przypadku, gdy chcesz uniknąć przenoszenia zanieczyszczeń lub alergenów między strumieniami powietrza. Warto tutaj wspomnieć iż badania mieszania się strumieni wykonywane są w zupełnie innych warunkach PN-EN 308 ( EN 13141-7:2010) która określa sposób badania przecieków powietrza na wymiennikach przeciwprądowych o zupełnie innych oporach.
• Ochrona wymienników przed zamarzaniem: jest istotna dla zapewnienia ich sprawnego działania, zwłaszcza w przypadku wymienników, które mogą zamarzać w warunkach niskich temperatur. Zarówno wymiennik przeciwprądowy, jak i obrotowy mogą wymagać odpowiedniej ochrony przed zamarzaniem, ale metody ochrony znacznie różnią ze względu na różnice w ich konstrukcji i sposobie działania.

Podsumowując, wybór najlepszego rekuperatora wymaga zrozumienia swoich potrzeb i preferencji oraz dokładnego przeanalizowania dostępnych opcji na rynku. Staraj się znaleźć równowagę pomiędzy ceną, wydajnością i funkcjonalnością, aby znaleźć rekuperator, który najlepiej odpowiada Twoim potrzebom.

Jeśli szukasz wsparcia w tej kwestii skontaktuj się z nami – pomożemy Ci !

Strefa klimatyczna a wybór rekuperacji z wymiennikiem ciepła – podsumowanie

Czy strefa klimatyczna wpływa na wybór rekuperatora? Absolutnie tak. Mimo że Polska leży w umiarkowanej strefie klimatycznej i nie ma ścisłych ograniczeń co do typu wymiennika w rekuperatorze, wartość i efektywność poszczególnych typów mogą się różnić w zależności od warunków.

W chłodniejszych klimatach, gdzie istnieje ryzyko oblodzenia wymienników, częściej stosuje się wymienniki obrotowe, które lepiej radzą sobie z wilgotnością i są mniej podatne na zamarzanie. Jednakże, rekuperatory z wymiennikami krzyżowymi czy przeciwprądowymi mogą wymagać dodatkowych systemów zabezpieczających przed oblodzeniem, takich jak algorytmy przeciwzamrożeniowe czy dodatkowe nagrzewnice, aby uniknąć uszkodzeń spowodowanych zamarzaniem.

Podsumowując, wybór odpowiedniego rekuperatora zależy nie tylko od indywidualnych potrzeb użytkownika, ale również od specyfiki klimatu, w którym urządzenie będzie instalowane. Dzięki temu można maksymalizować efektywność urządzenia i unikać potencjalnych problemów technicznych.